“Khi thiết kế logo, bạn sẽ chọn Logomark hay Logotype?”. Đây là một trong những câu hỏi đầu tiên và quan trọng nhất mà bất kỳ ai cũng phải đối mặt khi bắt đầu xây dựng bộ nhận diện thương hiệu. Việc phân biệt logomark và logotype ngay từ đầu sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn chính xác hơn bởi lẽ quyết định này ảnh hưởng trực tiếp đến cách khách hàng ghi nhớ và nhận biết thương hiệu của bạn trong tương lai.

Tuy nhiên, rất nhiều người từ chủ doanh nghiệp đến cả những marketer dày dạn kinh nghiệm vẫn thường nhầm lẫn, không thể phân biệt logomark và logotype, thậm chí còn cho rằng chúng chỉ là hai cách gọi khác nhau của cùng một thứ. Thực tế, Logomark và Logotype có những đặc điểm và ứng dụng hoàn toàn khác biệt. Nếu bạn cũng đang bối rối, chưa hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng, hoặc đang phân vân không biết lựa chọn nào phù hợp với thương hiệu của mình thì đừng lo bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp được hết tất cả các thắc mắc đó.

Logotype và Logomark khác nhau như thế nào ?

Logotype là dạng logo tập trung vào tên thương hiệu hoặc chữ viết tắt, trong khi Logomark lại xoay quanh biểu tượng hoặc hình ảnh nhận diện. Nói một cách dễ hiểu nhất để phân biệt thì Logotype là logo chữ, còn Logomark là logo hình. Đây là yếu tố cốt lõi giúp bạn phân biệt sự khác nhau giữa logotype và logomark. Đó cũng là điều bạn cần nắm vững trước khi bắt đầu thiết kế logo cho thương hiệu của mình.

Logotype (hay còn gọi là Wordmark hoặc Lettermark) là những thiết kế biến chữ cái thành nghệ thuật. Mỗi nét chữ, mỗi đường cong đều được chăm chút tỉ mỉ để tạo nên dấu ấn riêng biệt. Ví dụ điển hình như Coca-Cola với chữ viết tay độc đáo mang đậm dấu ấn thương hiệu, Google với bảng chữ cái đầy màu sắc thân thiện và dễ tiếp cận người dùng hay FedEx với thiết kế chữ thông minh trong khoảng trống giữa E và X.

Ngược lại, Logomark (hay Pictorial Mark, Logo Symbol) là những ký hiệu thị giác có thể kể câu chuyện mà không cần một chữ nào. Những ví dụ nổi bật nhất phải kể đến Apple với quả táo cắn dở mang tính biểu tượng hay Twitter với chú chim xanh khiến người xem ngay lập tức gợi nhớ đến nền tảng.

Tuy nhiên, ranh giới để phân biệt giữa Logotype và Logomark không phải lúc nào cũng rạch ròi. Nhiều thương hiệu hiện nay đã chọn cách kết hợp hài hòa giữa chữ và hình để có được sự linh hoạt tối đa. Adidas với ba sọc đặc trưng kèm tên thương hiệu, Lacoste với chú cá sấu xanh bên cạnh chữ viết thanh lịch, hay Puma với hình báo săn mồi đi cùng logotype đều là những minh chứng hoàn hảo cho sự kết hợp giữa Logotype và Logomark.

Một xu hướng mới hiện nay là thiết kế logo thích ứng (Responsive Logo Design) để phù hợp với từng nền tảng. Thay vì chỉ có một logo duy nhất, các thương hiệu hiện đại thường sở hữu cả một “hệ sinh thái logo” với nhiều phiên bản khác nhau. Ví dụ, một thương hiệu có thể dùng logotype cho tiêu đề email, logomark cho góc hiển thị trên phiên bản di động của trang web, và sự kết hợp của cả hai trên một tấm biển quảng cáo khổng lồ giữa phố. Việc linh hoạt sử dụng nhiều phiên bản logo giúp thương hiệu thích ứng hoàn hảo với mọi không gian, đồng thời giữ được tính nhất quán và nhận diện mạnh mẽ dù ở bất cứ đâu.

Sau khi đã giúp bạn phân biệt giữa Logotype và Logomark, hãy cùng đi sâu hơn vào việc khám phá ưu và nhược điểm của từng loại, thương hiệu nào nên sử dụng chúng, và cách thiết kế sao cho hiệu quả nhất.

Logotype

Logotype là dạng logo được xây dựng hoàn toàn từ chữ hoặc ký tự. Đó có thể là tên thương hiệu đầy đủ, chữ viết tắt hay thậm chí là chữ ký mang dấu ấn cá nhân. Đây là lựa chọn giúp tăng cường khả năng ghi nhớ tên thương hiệu và thường gắn liền với phong cách truyền thống, trang trọng.

Bí quyết thành công của một logotype nằm ở khả năng phản ánh chính xác tính cách thương hiệu qua phong cách chữ. Một logotype với chữ in đậm màu đen thường toát lên sự mạnh mẽ, uy quyền. Đó là sự lựa chọn hoàn hảo cho các tập đoàn tài chính hay công ty luật. Ngược lại, chữ viết tay mềm mại với gam màu rực rỡ sẽ tạo cảm giác gần gũi, vui tươi lại phù hợp với thương hiệu thời trang trẻ hay quán cafe.

Một điều quan trọng mà chúng tôi muốn nhắc nhở bạn là đừng bao giờ nghĩ rằng thiết kế logotype dễ dàng hơn logomark. Ngoài việc phải cân nhắc bố cục, kích thước và bảng màu, nhà thiết kế còn phải làm chủ nghệ thuật typography, xử lý tinh tế từng nét chữ, khoảng cách giữa các ký tự để tạo nên tổng thể hài hòa nhất.

Ưu điểm của Logotype

• Mang cảm giác cổ điển, chuyên nghiệp và đáng tin cậy. Logotype phù hợp với những thương hiệu hướng đến hình ảnh truyền thống.
• Tăng khả năng ghi nhớ tên thương hiệu, giúp khách hàng nhận diện nhanh chóng.
• Tạo cơ hội sáng tạo với chữ, có thể chơi chữ, ẩn ý hoặc kết hợp các ký tự độc đáo.
• Truyền tải thông tin trực tiếp về doanh nghiệp thông qua tên thương hiệu.
• Hạn chế nhầm lẫn thương hiệu, vì tên được hiển thị rõ ràng.

Nhược điểm Logotype

• Khó linh hoạt về bố cục, không phù hợp ở mọi vị trí hiển thị (logomark thường nhỏ gọn hơn).
• Ít không gian sáng tạo, không có nhiều sự lựa chọn trong thiết kế.
• Không hiệu quả với tên thương hiệu quá dài hoặc khó đọc.
• Một số chữ cái bị hạn chế trong sáng tạo hình khối.
• Xu hướng phông chữ thay đổi theo thời gian, khiến logotype dễ trở nên lỗi thời nếu không cập nhật và đổi mới.

Logotype phù hợp với thương hiệu nào ?

• Thương hiệu mới muốn khách hàng dễ nhớ tên.
• Doanh nghiệp có tên gợi nhắc lĩnh vực hoặc giá trị cốt lõi.
• Thương hiệu muốn kết hợp slogan trong logo.
• Ngành nghề mang tính nghiêm túc và sự chuyên nghiệp cao như tài chính, luật, giáo dục.
• Thương hiệu cá nhân hoặc doanh nghiệp muốn tận dụng một cái tên nổi tiếng.
• Thương hiệu hướng đến phong cách tinh tế, cổ điển hoặc mang yếu tố truyền thống.

Cách thiết kế Logotype hoàn hảo

1. Nắm vững kiến thức typography chuyên sâu. Bạn cần hiểu rõ các khái niệm như kerning (khoảng cách giữa hai ký tự), strokes (nét chữ), leading (khoảng cách dòng) và ligatures (liên kết chữ) để sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất. Đây là yếu tố giúp phân biệt giữa một logo chữ nghiệp dư và chuyên nghiệp.
2. Kiểm tra logo ở nhiều kích thước khác nhau để đảm bảo logo chữ của bạn luôn dễ đọc, từ khi hiển thị to trên billboard đến khi thu nhỏ xuống kích thước icon. Hãy thử kỹ càng ở mọi kích cỡ để tránh tình trạng logo đẹp ở size lớn nhưng không phù hợp khi nhỏ lại.
3. Tạo phiên bản đơn sắc (monochrome). Thiết kế một phiên bản logo chỉ dùng một màu sẽ rất hữu ích khi bạn cần in logo lên sản phẩm quà tặng, văn phòng phẩm, giấy tờ, hoặc các vật liệu marketing không hỗ trợ màu sắc phức tạp.

Logomark

Để tạo nên một logo mang tính biểu tượng, trước hết bạn cần có một biểu tượng phù hợp với thương hiệu của mình. Logomark thể hiện ý tưởng hoặc giá trị thương hiệu giống như cách hình người que mô tả con người, đơn giản nhưng giàu sức gợi. Khi được thiết kế khéo léo, logomark có thể thay đổi hoàn toàn cách công chúng nhìn nhận về thương hiệu của bạn.

Khi phân biệt logomark và logotype ta nhận ra rằng logotype tận dụng sức mạnh ngôn từ còn logomark lại khai thác ngôn ngữ hình ảnh. Mỗi hình dạng đều truyền tải một cảm xúc khác nhau, ví dụ hình tròn giống như một cái ôm ấm áp, mang đến cảm giác thân thiện, gần gũi, vui vẻ và cởi mở. Đây là lựa chọn hoàn hảo nếu bạn muốn khách hàng cảm thấy thoải mái và tin tưởng ngay từ lần đầu tiếp xúc. Còn hình vuông lại như một bức tường vững chắc, thể hiện sự ổn định, đáng tin cậy, chuyên nghiệp và có tổ chức. Các công ty công nghệ, ngân hàng, hoặc doanh nghiệp B2B thường chọn hình dạng này để tạo ấn tượng.

Các nhà thiết kế chuyên nghiệp thường kết hợp các yếu tố đường nét, màu sắc, kích thước hoặc không gian âm…để tạo nên một thiết kế độc đáo, ấn tượng mang tính cá nhân và sự nhận diện thương hiệu mạnh mẽ.

Bạn cũng có thể sử dụng hình ảnh quen thuộc để thể hiện tính cách thương hiệu. Ví dụ như bạn có thể dùng hình một con cú để gợi sự thông thái, một chiếc lá để thể hiện tinh thần thân thiện với môi trường hay một trái tim để thể hiện sự yêu thương, quan tâm, chăm sóc. Đôi khi, logomark còn giúp truyền đạt lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp một cách trực quan chỉ qua một hình vẽ đơn giản, khách hàng đã hiểu thương hiệu bạn làm gì. Thấy logo hình máy ảnh chúng ta sẽ biết đó là studio chụp ảnh, thấy hình cái nĩa dao là nhà hàng, thấy ngôi nhà là công ty bất động sản… Tất cả đều rõ ràng mà không cần đọc một chữ.

Ưu điểm của Logomark

• Mang tính cá nhân hóa cao và thể hiện được dấu ấn độc đáo nếu được thiết kế tốt.
• Cho phép sáng tạo không giới hạn trong hình thức thể hiện.
• Hình ảnh phù hợp có thể truyền tải những ý tưởng phức tạp chỉ trong một biểu tượng. Một hình ảnh nhưng đáng giá cả ngàn lời nói.
• Linh hoạt trong ứng dụng, dễ dàng thích nghi với nhiều phong cách hoặc đặc điểm thương hiệu khác nhau.
• Có thể phóng to hoặc thu nhỏ mà vẫn đảm bảo nhận diện rõ ràng trên nhiều chất liệu và vị trí khác nhau.

Nhược điểm của Logomark

• Với thương hiệu mới, việc chỉ dùng biểu tượng có thể khiến khách hàng khó ghi nhớ tên trong giai đoạn đầu.
• Yêu cầu kỹ năng thiết kế đồ họa cao và chuyên sâu để đạt được hiệu quả tối ưu.
• Có nguy cơ trùng lặp hoặc tương tự với biểu tượng của thương hiệu khác nếu không nghiên cứu kỹ.

Logomark phù hợp với thương hiệu nào ?

• Thương hiệu có tên gắn với hình ảnh cụ thể như như Apple (táo), Shell (vỏ sò), Puma (báo), Dove (chim bồ câu).
• Thương hiệu đang tái định vị mạnh mẽ, muốn tạo ấn tượng mới mẻ và khác biệt.
• Doanh nghiệp cần biểu tượng trực quan để giải thích sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Thương hiệu trong lĩnh vực đặc thù đã có những biểu tượng quen thuộc đại diện cho ngành. Ví dụ như cái cân công lý đại diện cho văn phòng luật, trái tim cho ngành y tế, ngôi nhà cho lĩnh vực bất động sản.

Cách thiết kế Logomark hoàn hảo

1. Nghiên cứu các biểu tượng và icon phổ biến. Hãy xem xét những biểu tượng nào nói lên bản sắc và phù hợp với thương hiệu của bạn. Đừng ngạc nhiên nếu logo hoàn hảo của bạn đã tồn tại từ thời Ai Cập cổ đại dưới dạng chữ tượng hình. Nhiều biểu tượng hiện đại được lấy cảm hứng từ các nền văn minh xưa.
2. Thử nghiệm kết hợp sáng tạo giữa các hình ảnh. Bạn đừng chỉ dừng lại ở một hình ảnh đơn lẻ. Hãy nghĩ đến cách kết hợp nhiều yếu tố thành một tổng thể độc đáo. Ví dụ điển hình là logo của Unilever, kết hợp 25 biểu tượng nhỏ từ hoa lá, con vật, đến thìa muỗng để tạo thành chữ U, mỗi biểu tượng đại diện cho một giá trị hoặc sản phẩm của tập đoàn.
3. Chọn phong cách nghệ thuật phù hợp với bản sắc thương hiệu. Một logo vẽ tay thô ráp, đầy cảm xúc sẽ tạo ra ấn tượng hoàn toàn khác với logo được thiết kế hoàn hảo bằng kỹ thuật số. Logo tối giản truyền tải sự hiện đại và tinh tế, logo vintage lại mang đến cảm giác hoài cổ và chân thực còn logo 3D toát lên sự hiện đại và công nghệ. Hãy đảm bảo phong cách hình ảnh phản ánh đúng tính cách thương hiệu bạn muốn xây dựng.

Logo kết hợp (combination mark)

Nếu bạn đã phân biệt được sự khác nhau giữa Logotype và Logomark, có lẽ bạn sẽ tự hỏi: “Tại sao không kết hợp cả hai?”. Thực tế, việc kết hợp chữ và biểu tượng trong cùng một logo thường mang lại hiệu quả nhận diện cao hơn so với việc chỉ sử dụng riêng lẻ.

Logo kết hợp giúp bạn tận dụng ưu điểm của cả Logotype và Logomark, vừa có khả năng truyền tải hình ảnh trực quan, vừa tăng khả năng ghi nhớ tên thương hiệu. Tuy nhiên, khi kết hợp, đôi lúc bạn cũng sẽ mất đi sự tinh gọn vốn có của từng dạng logo. Đừng quên rằng thương hiệu hoàn toàn có thể sở hữu nhiều phiên bản logo. Việc có cả logotype, logomark và phiên bản kết hợp giúp bạn linh hoạt sử dụng tùy từng nền tảng hay không gian hiển thị.

Ưu điểm của Logo kết hợp

• Tăng cường nhận diện tên thương hiệu cho các thương hiệu mới. Logo kết hợp đặc biệt hữu ích cho những thương hiệu chưa được biết đến rộng rãi nhưng vẫn muốn xây dựng một biểu tượng hình ảnh mạnh mẽ. Khách hàng vừa có thể nhớ tên mà vừa có thể nhớ hình.
• Mở rộng không gian sáng tạo trong thiết kế. Việc đặt chữ và hình cạnh nhau tạo ra một thông điệp thị giác độc đáo, dễ nhớ và dễ kể câu chuyện thương hiệu. Đây cũng là cách rõ ràng nhất để phân biệt logomark và logotype trong cùng một bố cục.
• Khai thác được lợi thế của cả hai dạng logo. Bạn có được sự rõ ràng, trực tiếp của logo chữ, đồng thời cũng có được sức hấp dẫn thị giác và tính linh hoạt của logo hình. Đây là giải pháp “win-win” cho nhiều thương hiệu.

Nhược điểm của Logo kết hợp

• Kích thước tổng thể thường lớn hơn. Khi kết hợp cả chữ và hình, logo thường trở nên lớn hơn so với từng phần riêng lẻ. Điều này khiến logo khó nhìn rõ và khó đọc ở các kích thước nhỏ như icon app, avatar mạng xã hội hay favicon.
• Có thể trông kém tinh tế ở một số vị trí. Trong những không gian hạn chế hoặc thiết kế tối giản, logo kết hợp có thể trông rườm rà, chiếm quá nhiều diện tích và làm mất cân đối tổng thể.

Logo kết hợp phù hợp với thương hiệu nào ?

• Thương hiệu mới hoặc chưa phổ biến, muốn vừa xây dựng hình ảnh vừa khắc sâu tên gọi.
• Thương hiệu đang tái định vị, muốn đổi mới hình ảnh nhưng vẫn giữ được tính nhận diện cũ.
• Doanh nghiệp có ý tưởng sáng tạo, biết cách kết hợp chữ và hình thành một tổng thể logo thống nhất, ấn tượng.

Cách kết hợp Logotype và Logomark hiệu quả

1. Chủ động tìm cách hòa trộn hai yếu tố thành một. Đừng chỉ đơn giản là đặt chữ bên cạnh hình. Hãy tìm cách tạo sự kết nối tự nhiên: có thể một nét chữ được kéo dài để trở thành một phần của biểu tượng, hoặc cách các chữ cái sắp xếp lại tạo thành một phần của logo hình. Đây cũng là cách giúp người xem dễ dàng phân biệt logomark và logotype nhưng vẫn cảm nhận chúng thuộc về cùng một tổng thể.
2. Đảm bảo sự thống nhất giữa màu sắc, phong cách và đường nét. Sự đồng bộ này tạo nên tính thẩm mỹ và chuyên nghiệp cho thiết kế của bạn.
3. Thử nghiệm bố cục linh hoạt, đặt thiết kế của bạn ở nhiều vị trí khác nhau. Đôi khi bạn cần logo dọc (logomark ở trên, logotype ở dưới) cho trang web hoặc backdrop sự kiện nhưng đôi khi lại cần logo ngang (logomark và logotype nằm trên một hàng) cho header email hoặc banner quảng cáo. Hãy tạo ra ít nhất 2-3 phiên bản để linh hoạt sử dụng trong từng trường hợp.

Chọn loại logo phù hợp với thương hiệu của bạn

Khi thiết kế logo, bạn sẽ có rất nhiều lựa chọn khác nhau. Điều quan trọng là phải chọn được một kiểu logo thể hiện chính xác bản sắc và giá trị thương hiệu của bạn. Nếu bạn vẫn chưa chắc nên chọn loại logo nào, hãy nghiên cứu thật kỹ các loại logo phổ biến nhất hiện nay, đồng thời phân biệt rõ logomark và logotype để hiểu rõ ưu điểm của từng loại và cách sử dụng hiệu quả.

Hãy nhớ luôn nhớ rằng: Logo là tài sản thương hiệu quan trọng nhất của bạn, vì vậy hãy làm mọi thứ có thể để tạo ra một logo hoàn hảo. Dành thời gian tìm hiểu cách thiết kế logo chuyên nghiệp sẽ là khoản đầu tư xứng đáng nhất cho thương hiệu của bạn.