Giáo trình hình họa Bargue (thường gọi là Cours de dessin de Charles Bargue) là một bộ sách – tập tranh nổi tiếng thế giới, được xem là “cẩm nang” luyện vẽ cơ bản cho sinh viên mỹ thuật hàn lâm thế kỷ XIX. Nó do Charles Bargue (họa sĩ – nhà điêu khắc) biên soạn, dưới sự cố vấn của danh họa Jean-Léon Gérôme (giáo sư trường École des Beaux-Arts, Paris).

Mục đích ra đời của Giáo trình hình họa Bargue

Được biên soạn vào khoảng 1866 – 1871, giáo trình hình họa Bargue ra đời nhằm đào tạo sinh viên mỹ thuật theo chuẩn hàn lâm Pháp. Cốt lõi của giáo trình là việc rèn kỹ năng quan sát – sao chép – phân tích hình thể một cách khoa học, trước khi bước vào vẽ mẫu thật hay sáng tác. Đồng thời tập trung vào việc luyện con mắt, kỹ năng lên đậm nhạt chuẩn xác và phương pháp dựng hình.

Cấu trúc Giáo trình hình họa Bargue

Bộ Cours de dessin gồm khoảng 197 tấm lithograph (in đá), chia làm ba phần:

Phần I: Hình vẽ mẫu thạch cao

• Mục đích là để sao chép những bộ phận rời của tượng cổ điển (mắt, mũi, miệng, tay, chân…).
• Giúp người học luyện dựng hình đơn giản, tách nhỏ cấu trúc phức tạp.

Phần II: Tượng bán thân, toàn thân

• Vẽ bán thân và toàn thân các tượng Hy Lạp, nhằm mục đích rèn luyện khả năng nhìn tổng thể, bố cục và tỉ lệ lớn.
• Ngoài tượng còn có cả tranh mẫu từ các bậc thầy Phục Hưng và Baroque.

Phần III: Nghiên cứu hình họa người thật

• Mục đích là sao chép các hình nghiên cứu dáng người.
• Chuẩn bị để bước vào vẽ mẫu người trực tiếp trong xưởng vẽ.

Đặc điểm nổi bật của Giáo trình hình họa Bargue

Giáo trình hình họa Bargue nổi bật ở cách tiếp cận mang tính nền tảng và khoa học, đặc biệt hữu ích cho người mới bắt đầu rèn luyện khả năng quan sát và dựng hình. Một trong những đặc điểm quan trọng nhất của giáo trình là phương pháp dựng hình tuyến tính (linear method) – kỹ thuật nhấn mạnh việc phân tích hình bằng các đường thẳng lớn, chuẩn xác trước khi đi vào chi tiết. Điều này giúp người học xây dựng cấu trúc vững chắc, tránh sa đà vào tiểu tiết và giữ được tổng thể ngay từ đầu.

Giáo trình Bargue phân hóa theo cấp độ từ dễ đến khó, bắt đầu với khối đơn giản rồi đến tượng phức tạp, người thật.

Một điểm làm nên giá trị lâu bền của phương pháp Bargue chính là kỹ thuật quan sát và dựng hình khoa học: khuyến khích so sánh, đo tỉ lệ, kiểm tra bằng trục, đường chéo.

Ý nghĩa và tầm ảnh hưởng

Giáo trình Bargue được sử dụng tại nhiều học viện mỹ thuật lớn ở châu Âu thế kỷ XIX đến nay, trong đó có cả Vincent van Gogh, Pablo Picasso đã từng dùng để luyện tập.

Ngày nay, nhiều trường hoặc xưởng vẽ dạy mỹ thuật theo lối hàn lâm ở châu Âu, Mỹ vẫn dùng Bargue như bước nhập môn. Giáo trình hình họa Bargue được xem như “bài tập luyện cơ tay nhay cơ mắt” của họa sĩ nhằm luyện tập kỹ năng vẽ cũng như sự kiên nhẫn, chính xác, kỷ luật trong học tập.

Các bạn có thể thử vẽ một bài tập trong giáo trình để trải nghiệm phương pháp học của các trường mỹ thuật Hàn Lâm nhé.