Propaganda poster (hay áp phích tuyên truyền), cũng như mọi hình thức tuyên truyền khác, là một công cụ truyền thông được sử dụng nhằm tác động đến nhận thức, cảm xúc và hành vi của con người, nhằm hướng dư luận về một tư tưởng, quan điểm hoặc một lập trường nhất định.

Có lẽ khi nghe đến từ “tuyên truyền”, bạn sẽ liên tưởng ngay đến những bối cảnh lịch sử như chế độ Đức Quốc Xã hay thời kỳ Chiến Tranh Lạnh. Đúng là trong những giai đoạn đó, tuyên truyền đã được dùng như một phương tiện phục vụ cho mục đích chính trị. Tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rằng tuyên truyền còn được sử dụng cho nhiều mục đích khác chứ không phải lúc nào cũng mang sắc thái tiêu cực.

Propaganda – Tuyên truyền là gì?

“Tuyên truyền” đơn giản là một hình thức truyền thông có chủ đích nhằm tạo một ảnh hưởng nhất định đến độc giả.

Theo từ điển Merriam – Webster, “tuyên truyền” được định nghĩa là:

“Việc lan truyền các ý tưởng, thông tin hoặc tin đồn nhằm mục đích hỗ trợ hoặc gây tổn hại cho một tổ chức, một sự nghiệp hay một cá nhân; những ý tưởng, sự kiện hoặc cáo buộc được lan truyền một cách có chủ đích để củng cố một quan điểm cá nhân hoặc làm suy yếu những quan điểm đối lập.” Trong nghĩa rộng nhất, chúng ta có thể xem quảng cáo và quan hệ công chúng (PR) cũng là một dạng của tuyên truyền.

Hãy thử nghĩ xem mỗi ngày bạn tiếp xúc với bao nhiêu hình thức quảng cáo: quảng cáo trên truyền hình, quảng cáo trực tuyến, biển quảng cáo ngoài trời, hay các bài đăng trên mạng xã hội, tất cả đều là những ví dụ điển hình của tuyên truyền. Điều đó không có nghĩa rằng chúng luôn mang tính lôi kéo hay không trung thực (dù đôi khi có thể như vậy). Mục tiêu của những quảng cáo là thuyết phục bạn tin vào một điều gì đó, thường là sản phẩm ấy thật tuyệt vời và bạn nên mua nó.

Mục đích sử dụng propaganda poster

Propaganda poster thường được chính phủ sử dụng trong thời kỳ chiến tranh như một phương tiện truyền thông mạnh mẽ nhằm truyền đạt một thông điệp, khơi gợi một cảm xúc hoặc định hướng lập trường cho công chúng. Những hình ảnh hoặc khẩu hiệu trên các áp phích tuyên truyền được thiết kế nhằm tác động lên cảm nhận của con người. Chúng có thể được dùng để cổ vũ một phong trào, hoặc định hình quan điểm xã hội.

Ở khía cạnh tích cực nhất, propaganda poster có thể khơi dậy niềm tin vào một lý tưởng cao đẹp, thúc đẩy con người thực hiện nghĩa vụ công dân để ủng hộ cho lý tưởng đó. Nhưng ở chiều ngược lại, khi bị lạm dụng, chúng có thể trở thành công cụ kích động nỗi sợ hãi, sự phẫn nộ, và đôi khi gieo rắc lòng hận thù.

Trong suốt chiều dài lịch sử, các chính phủ trên thế giới đã sử dụng áp phích tuyên truyền như một công cụ hữu hiệu để huy động tinh thần quần chúng. Đặc biệt là Hoa Kỳ – nơi mà chiến dịch tuyên truyền của họ trong Thế chiến thứ hai được biết đến rộng rãi nhằm khơi dậy lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết dân tộc.

Bắt đầu thế kỷ 19 đến nay, propaganda poster đã được sử dụng cho cả mục đích tốt lẫn xấu. Một vài ví dụ điển hình như:

Áp phích tuyển quân của Hoa Kỳ trong Thế chiến thứ nhất, nhằm khơi dậy tinh thần yêu nước và kêu gọi người dân nhập ngũ với khẩu hiệu: “I Want You for U.S. Army”

Áp phích tuyên truyền của Liên Xô kỷ niệm 40 năm Cách mạng Tháng Mười Nga (1917-1957)

Áp phích quảng bá cho “Tuần lễ Thể thao Quốc gia Đức”, diễn ra từ 26/5- 2/6/1935. Áp phích này thể hiện lý tưởng về thể chất “Aryan” thông qua hình ảnh những người đàn ông Đức tóc vàng, cường tráng và khỏe mạnh – biểu tượng cho chuẩn mực hình thể và chủng tộc mà chế độ Đức Quốc Xã tôn vinh và tuyên truyền trong thời kỳ đó.

Cũng như các hình thức tuyên truyền khác, propaganda poster được tạo ra nhằm truyền tải một thông điệp cụ thể thường kết hợp hài hòa giữa ngôn từ và hình ảnh. Một áp phích tuyên truyền hiệu quả không nhất thiết phải dùng quá nhiều lời bởi chính hình ảnh mới là yếu tố cốt lõi, mang sức mạnh truyền tải lớn cho thông điệp. Các biểu tượng cũng được sử dụng phổ biến trong áp phích tuyên truyền, bởi chúng có khả năng kích thích phản ứng cảm xúc mạnh mẽ từ người xem. Biểu tượng có thể là bất cứ hình ảnh nào đại diện cho một ý tưởng. Chẳng hạn như voi đại diện cho Đảng Cộng hòa hay lừa đại diện cho Đảng Dân chủ.

Tạm kết:

Có thể nói, propaganda poster là một phần quan trọng trong di sản văn hóa của nhân loại, như một tấm hình chụp nhanh về những thời kỳ đã qua, phản ánh những gì con người sống tại mỗi thời đại đang quan tâm, mở ra một cánh cửa kì diệu để nhìn lại lịch sử.